Antik Tiyatro

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Bodrum Antik Tiyatrosu’nun kazısı ve restorasyonu 1976-1985 seneleri arasında Prof.Dr.Ümit SERDAROĞLU tarafından yapılmıştır. Tiyatronun restore edilmesine destek vermek için Zeki Müren Bodrum’da konser vermiştir. Çevre yolunun hemen üstünde olması nedeni ile ulaşımı çok kolaydır.  2002-2003 yıllarında Turkcell-Ericsson tarafından restore edildikten sonra,  Bodrum ile özdeşleşen Yıldızlı Geceler olarak bilinen açık hava konserlerine ev sahipliği yapmakta, yaklaşık 3000-3500 kişiyi ağırlamaktadır.

 

M.Ö.4.yüzyılda Kral Mausolos döneminde inşa edilen Bodrum Antik Tiyatrosu yamaca dayalı ve at nalı şeklinde olup antik tiyatroların Türkiye’deki en eski ve en güzel örneklerinden biridir. Daha sonra M.S.2.yüzyılda Romalılar zamanında şimdiki halini almıştır. Tiyatro, antik geleneğe uygun olarak, Göktepe'nin güney yamacına, oturma kademeleri yumuşak ana kayaya oyulmak suretiyle inşa edilmiştir. Hemen her tiyatroda olduğu gibi Bodrum Tiyatrosu da skene (sahne binası), orkestra (yarım yuvarlak), cavea (oturma alanı) olmak üzere üç ana bölümden oluşmaktadır. 

 

Oturma alanı ortadan geçen diazoma ile iki bölüme ayrılmıştır. Oturma alanının alt bölümü oldukça sağlam bir şekilde korunmuştur. Burası 12 radyal merdivenle 11 parçadan oluşmaktadır. Basamakların bazılarının üzerinde  muhtemelen o çağda tiyatroya yardım eden kişilerin adları görülür. Yine basamaklar  üzerinde raslanan bazı yuvarlak ve dikdörtgen deliklerin güneşten korunmak amacı ile konulan gölgeliklerin ayaklarının sokulduğu yerler olduğu sanılmaktadır.  Oturma alanının alt bölümünde 30 oturma sırası vardır.  Üst bölüm çok tahrip olduğundan oturma sıralarının büyük bir kısmı yok olmuştur. Alt bölümde de muhtemelen 25 oturma sırası olduğu düşünülmektedir.  Her seyirci için ortalama 40 cm.lik bir oturma alanı ayrıldığı göz önüne alındığunda, toplam kapasitenin yaklaşık 13bin kişilik olduğu hesaplanmaktadır. 

Orkestra yarım yuvarlaktan daha büyük olup at nalı formundadır. Alttaki oturma kademelerinin hemen önünde, oyunlar başlamadan önce Antik çağların Şarap ve Tiyatro Tanrısı Dionysos için kurbanlar kesilen dikdörtgen bir sunak bulunmaktadır.  Sunakla oturma kademeleri arasında bulunan iki korkuluk sırası levhalarının birkaç parçası günümüze kadar korunabilmiştir.

M.S. III. yüzyılda Doğu Roma'da da gladyatör ve vahşi hayvan döğüşlerine ilgi artınca, orkestranın bu bölümüne seyircileri vahşi hayvanların hücumundan korumak amacıyla bu korkuluklar yapılmıştır. Orkestra alanınındaki yarım yuvarlağın tabanının mermerle kaplandığı sanılmaktadır.  Sahne binası ile oturma alanı arasındaki açık geçide parodos adı verilmektedir. Seyirciler oturma mahalline bu geçitlerden alınmıştır. Korkuluk levhalarının bir kısmı seyircilerin içeri girişleri sırasında kaldırılmış olmalıdır.

Bodrum Tiyatrosu’nun sahne binası iki katlıdır. Bina uzun dikdörtgen bir yapıdır. Her iki uçta oyuncuların gireceği birer kapı bulunmaktadır. Sahne binası ile iki cavea arasındaki açık geçide parodos adı verilmektedir. Seyirciler oturma mahalline bu geçitlerden alınmıştır. Korkuluk levhalarının bir kısmı seyircilerin içeri girişleri sırasında kaldırılmış olmalıdır. Bunlardan başka binanın üç ana kapısı bulunmaktadır. Sahne binası Roma Devri’nde değişikliğe uğramış, tiyatro masklar ve bukranionlarla süslenmiştir. Bizans Çağı’nda ise sahne binası ev olarak kullanılmıştır. Sonraki yüzyıllarda erozyon sonucu tepelerden akan toprakla alt bölüm tamamen dolmuştur.